เรามาดูกันค่ะว่าก่อนที่เราจะเลือกซื้อถังบำบัดน้ำเสียมาใช้งาน เราจะต้องคำนึงถึงปัจจัยในการเลือกถังบำบัดน้ำเสียสำเร็จรูปมีอะไรบ้าง

1. ขนาดของพื้นที่ที่ใช้ในการสร้างระบบบำบัด

มีผลต่อการออกแบบระบบ ควรศึกษาดูลักษณะของพื้นที่ ลักษณะการระบายน้ำ ลักษณะดิน รวมถึงสภาพแวดล้อมทั่วไปของพื้นที่และขนาดความกว้าง ความแคบของ หลุมที่จะลงฝังถังบำบัดน้ำเสีย เพื่อเป็นปัจจัยเลือกถังบำบัดน้ำเสียให้มีความเหมาะสมได้

2. ลักษณะของน้ำเสีย

คือ ค่าปริมาณของน้ำเสียในรูป BOD ตามค่ากำหนดของมาตรฐานน้ำทิ้งจากอาคาร ของคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ ที่ออกตามความใน พรบ.2537 ซึ่งลักษณะของน้ำเสียในแต่ละพื้นที่จะเป็นส่วนหนึ่งที่นำมาใช้ในการออกแบบระบบบำบัดน้ำเสียให้มีความเหมาะสมกับพื้นที่

**ค่า BOD คือค่าอะไร**

น้ำจะมีคุณสมบัติที่แตกต่างกันอาจจะขึ้นอยู่กับสารปนเปื้อนที่อยู่ในน้ำ สารปนเปื้อนที่อยู่ในน้ำส่วนใหญ่คุณสมบัติทางกายภาพน้ำประกอบด้วยลักษณะทางภายนอกที่แตกต่างกัน เช่น สี กลิ่น ความใส อุณหภูมิของน้ำ รวมถึงคุณสมบัติทางด้านเคมีของน้ำ เช่น ความเป็นกรดและด่างของน้ำ

ถังบำบัดน้ำเสียสำเร็จรูป ส่วนใหญ่ถูกออกแบบให้สามารถลดปริมาณความสกปรกของน้ำเสีย และทำการบำบัดจนน้ำเสียมีค่า BOD (Biochemical Oxygen Demand) ลดลง

ค่า BOD คือ ปริมาณออกซิเจนที่ต้องการเพื่อใช้ในกระบวนการของสิ่งมีชีวิตในน้ำ เช่น แบคทีเรียหรือจุลินทรีย์ ถ้าค่า BOD สูงเป็นการบอกว่าน้ำมีคุณภาพต่ำ มีความสกปรก แสดงว่ามีความต้องการออกซิเจนสูงเพื่อสลายสารอินทรีย์ แหล่งน้ำที่มีค่า BOD สูงกว่า 100 มิลลิกรัมต่อลิตรจะจัดเป็นน้ำเน่าเสีย พระราชบัญญัติน้ำทิ้งจากโรงงานอุตสาหกรรมกำหนดไว้ว่า น้ำทิ้งก่อนปล่อยลงสู่แหล่งน้ำธรรมชาติต้องมีค่า BOD ไม่เกิิน 20 มิลลิกรัมต่อลิตร

ในการหาค่า BOD นั้น ถ้าค่า BOD ต่ำเป็นการบอกว่าน้ำนั้นมีคุณภาพดี มีความต้องการออกซิเจนต่ำเพื่อสลายสารอินทรีย์ การหาค่า BOD หาได้โดยการหาความแตกต่างของปริมาณออกซิเจนละลาย ซึ่งการหาค่า BOD ปกติจะใช้เวลา 5 วันที่อุณหภูมิ 20 องศาเซลเซียส โดยนำตัวอย่างน้ำที่ต้องการหาค่า BOD มา 2 ขวด

ขวดแรกนำมาวิเคราะห์หาค่าออกซิเจนเลย สมมติมีค่าออกซิเจนอยู่ที่ 7.5 มิลลิกรัมต่อลิตร ส่วนอีกขวดปิดจุกให้แน่นไม่ให้อากาศเข้าแล้วไปเก็บไว้ในที่มืดอุณหภูมิที่ 20 องศาเซลเซียส 5 วัน แล้วนำมาวิเคราะห์หาปริมาณออกซิเจน สมมติได้ 0.78 มิลลิกรัมต่อลิตร

ดังนั้นจะได้ค่า BOD เท่ากับ 7.5-0.78 = 6.72 มิลลิกรัมต่อลิตร

3. พื้นที่ที่ติดตั้งควรอยู่ใกล้ห้องส้วมหรือท่อระบายน้ำ

เพื่อความสะดวกในการไหลของน้ำที่จะบำบัดและประหยัดในการเดินท่อ

4. พื้นที่ติดตั้งควรอยู่ห่างจากพื้นที่ที่ทำให้เกิดการกดอัดของดิน

เช่น ถนนหรือที่จอดรถ ถ้ามีความจำเป็นต้องติดตั้งถังใกล้บริเวณดังกล่าว จะต้องมีการหล่อเสาเทคานตามที่วิศวกรกำหนด เพื่อให้น้ำหนักกดทับลงที่เสา

5. วิธีการบำบัดน้ำเสียและกากตะกอนเพื่อไม่ให้กระทบสิ่งแวดล้อม

ถังบำบัดน้ำเสียมีการทำงานโดยจะมีการแยกตะกอน มีการกรอง ก่อนที่น้ำเสียนี้จะไหลผ่านออกมาจากถังบำบัด ให้น้ำที่ผ่านกระบวนการบำบัด นี้มีคุณภาพที่ดีขึ้น ไม่ให้เกิดความเสียหายต่อแหล่งน้ำตามธรรมชาติเมื่อได้ปล่อยน้ำที่ผ่านกระบวนการบำบัดนี้ออกมา

6. สามารถนำน้ำที่ผ่านกระบวนการบำบัดในถังบำบัดน้ำเสียนี้นำกลับมาใช้ประโยชน์ได้อีก

เช่น ใช้ในด้านการเพาะปลูก การเกษตร เป็นต้น

วิธีการติดตั้งถังบำบัดน้ำเสียสำเร็จรูป

โดยปกติแล้วตำแหน่งที่จะติดตั้งถังบำบัดน้ำเสียสำเร็จรูปจะมีการออกแบบไว้ล่วงหน้าก่อนเมื่อตอนออกแบบอาคาร แต่ถ้าเกิดในกรณีที่ไม่ได้ออกแบบไว้หรือมีความต้องการที่จะติดตั้งถังเพิ่มเติมจากถังเดิมที่มีอยู่

ควรจะติดตั้งบริเวณภายนอกอาคารให้อยู่ใกล้ห้องส้วมและท่อระบายน้ำสาธารณะ เพื่อการดูแลรักษาและลดปัญหาการอุดตันของท่อ และถ้าหากมีความจำเป็นที่จะต้องมีการติดตั้งตัวถังไว้ภายในอาคาร

ควรที่จะมีการแยกโครงสร้างฐานรากของถังบำบัดออกจากฐานรากของอาคารด้วย ซึ่งการติดตั้งถังบำบัดน้ำเสีสำเร็จรูปของ PURE มีขั้นตอนดังนี้

1.ขุดหลุมให้มีขนาด ความกว้างxความยาวxความสูง ให้พอเหมาะกับขนาดของฐานราก และระดับท่อเข้า-ออก

2.รองพื้นหลุมด้วยทรายแล้วเทคอนกรีตเสริมเหล็ก หรือใช้คอนกรีตหยาบ 1:3:5 หากดินมีสภาพรับแรงได้ดี

3. เมื่อยกถังบำบัดวางลงในหลุมให้ใช้ลวดสลิงรัดรอบถังบำบัดเพื่อไม่ให้ถังลอยหรือพลิก

4. ให้จัดระดับท่อเข้า-ออกต้องไม่ลึกกว่าระดับพื้นดินเกิน0.50 เมตร เพราะถ้าฝังลึกเกินไปถังอาจเกิด ความเสียหายจากน้ำหนักดินที่กดทับได้

5. ใช้ลวดสลิงรัดรอบถังบำบัดเพื่อไม่ให้ถังลอยหรือพลิก แล้วจึงเติมน้ำให้เต็มถัง แล้วค่อยกลบด้วยทราย หยาบอัดแน่นรอบถังไปทุกชั้น ชั้นละ 50 เซนติเมตร จากฐานรากถึงพื้นผิวด้านบนจนประกอบท่อเข้า- ออก ด้วยข้อต่ออ่อนและท่ออากาศให้สูงลเยชั้นหลังคาหรือดาดฟ้า

6. ทำแนวกั้นชั่วคราวโดยรอบบริเวณถังบำบัดและทำป้ายเตือนระวังถังบำบัดไว้ด้วย เพื่อป้องกันเครื่องจักร หรือรถเข้ามาเหยียบถัง โดยรอบขอบถังอย่างน้อย 1.50 เมตร ตลอดช่วงระยะเวลาที่มีการก่อสร้างใน บริเวณนั้น

7. มีการเทพื้น ค.ส.ล. ขนาดไม่เกิน 80x80x10 เซนติเมตร และฝังแหวนรองฝาทิ้งไว้ให้ปูนแห้งจึงวางฝา ปิด จากนั้นเติมหัวเชื้อก็เป็นอันเสร็จขั้นตอนของการติดตั้งถังบำบัดน้ำเสีย